Launching e-learning strong social work

In samenwerking met SAM lanceert VIVEL een e-learning om sociaal werk breder bekend te maken bij zorgraden en zorg- en welzijnsprofessionals. Deze e-learning is gratis toegankelijk op de VIVEL Academie (OPGELET: om de cursus te volgen, dien je in te loggen. Heb je nog geen account voor VIVEL Academie? Klik dan op ‘Registreren’.). Deze kwam tot stand met input en feedback van een klankbordgroep en de stuurgroep Sterk Sociaal Werk. We willen hiermee inzetten op een meer sociale benadering van de eerste lijn.

Maar wat is dit nu precies en hoe kan de e-learning hier toe bijdragen? VIVEL en SAM gingen in gesprek met Koen Hermans, voorzitter van het Vlaams Platform Sterk Sociaal Werk dat sociaal werk wil ondersteunen en versterken en Marlies De Clerck, stafmedewerker VIVEL.

Interview – We streven naar ‘een meer sociale benadering van gezondheid en welzijn op de eerste lijn’. Kan je kort toelichten wat dit betekent?

Koen Hermans: “Voor ik toelicht wat het betekent, geef ik graag mee dat we pleiten voor een meer sociale benadering van de eerste lijn en niet voor het afbouwen van andere benaderingen zoals bv. een zorgbenadering. Het is een én én verhaal. In de sociale benadering zijn drie componenten belangrijk en die hangen samen met taken die sociaal werkers opnemen:

1.Structurele determinanten
Diverse studies hebben aangetoond dat de focus op gedrag en genetica alleen niet voldoende is. Het is ook essentieel om de sociale omstandigheden waarin mensen leven in overweging te nemen. Dit wordt erkend als de structurele determinanten van gezondheid.

2.Zich verbonden voelen
We stellen vast dat mensen die zich verbonden voelen (sense of belonging), zich ook beter voelen. Je hebt het gevoel dat je erbij hoort, hoe je dit gevoel krijgt is afhankelijk van persoon tot persoon.

3.Underserved populations
We spreken in sociaal werk heel vaak over onderbescherming. Het feit dat mensen geen toegang hebben tot de diensten waar ze eigenlijk toegang toe moeten hebben. Er bestaat een neiging om de verantwoordelijkheid bij het individu te leggen. Echter, een sociale benadering erkent ook dat als mensen er niet in slagen toegang te krijgen, er een noodzaak is om onze organisatiestructuren op een andere manier vorm te geven.

Als we het hebben over de eerstelijnszorg, is het belangrijk om te kijken naar welke partners en organisaties nodig zijn om op alle drie de aspecten in te spelen. Het vormen van partnerschappen met actoren en organisaties die zich richten op deze pijlers is essentieel.

Welzijn en zorg worden vaak verbonden onder de vlag van geïntegreerde zorg om deze samenwerking te bevorderen. Internationaal zijn er tal van studies uitgevoerd om de bijdrage van sociaal werk aan geïntegreerde zorg te onderbouwen.

It has been scientifically proven that involving social work in all its diversity contributes to better health care operations. Health care often requires quick decision-making, while social work is more likely to take a pathway-oriented approach and take its time through the process. These differences in approach can create tensions, but connecting the two sectors is important.

Initiatives such as care councils, primary care zones and caring neighborhoods seek to bring care and welfare closer together, with the goal of promoting equivalence between the two approaches. This requires openness and time from both sides to get to know each other and enable integrated teamwork. Breaking down walls between care and welfare and allowing for frictions between the two sectors are essential steps in the right direction."

How can e-learning like this contribute to this social approach?

Koen Hermans:: “Deze e-learning moet in beide richtingen werken. Enerzijds streven we ernaar om de sociale benadering helder te maken aan alle zorg- en welzijnsprofessionals. Zodat deze zo toegankelijk mogelijk wordt.
Anderzijds moedigen we sociaal werkers aan om hun eigen concepten te presenteren en niet alleen te vertrouwen op de zorgbenadering. We gaan er soms te veel vanuit dat als we dezelfde taal spreken, dat we verschillen “wegmoffelen”. Ik ben er niet van overtuigd dat het bedenken van één term voor alles dit gaat oplossen. De expertise, visie en kennis die erachter zit om andere termen te gebruiken is belangrijk. De e-learning ondersteunt sociaal werkers bij het vinden van hun eigen stem en taal.”

What was your role in the e-learning process?

Koen Hermans:: "As president of Strong Social Work, I was involved in the entire e-learning process, which stemmed from a preliminary process that was followed up by the Strong Social Work steering committee. In 2018, we developed a five-year action plan. This plan was prepared with input from various stakeholders. Collaboration between wellness and health was one of the priorities. From this, the e-learning emerged. My role was to contribute to these developments from my expertise and knowledge of the preliminary process."

Marlies De Clerck: "Indeed, we built on a preliminary project "Strong Social Work in Primary Care", coordinated by the intermutual consultation, which organized 6 focus groups with different levels of care. This showed that social work is often reduced to administrative social work and that there was no visibility of what social work can do in primary care. From VIVEL and SAM, we decided to join forces and translate tools into a concrete e-learning. Important for us, was to integrate in the e-learning many cases and examples from practice, in order to show the diversity and opportunities of social work in primary care."

Why is a collaboration between VIVEL and SAM important?

Koen Hermans:: “De noodzaak gaat verder dan alleen deze e-learning. Met VIVEL dat zich meer richt op de zorgbenadering en SAM die meer gericht is op de sociale benadering, ontstaat er een complementariteit die van belang is. Het bevorderen van samenwerking tussen zorg en welzijn vereist een dynamische interactie tussen VIVEL en SAM, vooral via gezamenlijke opleidingsinitiatieven.
Vandaag de dag denken we steeds meer in termen van netwerken en samenwerking, waarbij specialisatie en coördinatie van groot belang zijn. De eigen expertise wordt ontwikkeld binnen de basisorganisatie, maar de kracht ligt in het aangaan van samenwerkingsverbanden. Als netwerkorganisatie kan VIVEL profiteren van de expertise van sociaal werk en de sociale benadering van SAM. Dit pleit voor een verdere samenwerking in de toekomst.”

Marlies De Clerck adds: "From VIVEL we let care and welfare grow towards each other, a collaboration with SAM vzw to put social work in all its aspects on the map in primary care is an example of how we do this. We did not do this alone, of course. As network and expertise organizations, SAM and VIVEL appealed to a sounding board group and the steering committee Strong Social Work to make the content of the e-learning even stronger. The Department of Care, VVSG, social work services of the health insurance funds, CAW, Recht-Op vzw, a person with care and support needs from a care degree, academics, the Ambrassade,... all gave feedback. We are therefore proud of this result!"