Historiek
Historiek
De idee voor een Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn kent een lange voorgeschiedenis en kadert binnen het verhaal van het ontstaan van de eerstelijnszorg in Vlaanderen.
In de jaren negentig werden de SIT’s boven de doopvont gehouden: de Samenwerkingsinitiatieven in de Thuiszorg. De SIT’s organiseerden zich lokaal, met ook een provinciaal en een Vlaams overleg. Maar het idee van een ‘Vlaams instituut’ bleef nog even in de koelkast, ook toen de focus verbreedde en de SIT’s in 2010 opgingen in de SEL’s: de Samenwerkingsinitiatieven Eerstelijnsgezondheidszorg.
Eerstelijnsconferenties
Het was Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen die een hervorming van de eerstelijnsgezondheidszorg op de sporen zette. Hiertoe organiseerde hij op 11 december 2010 een eerste eerstelijnsgezondheidsconferentie. Hier werden de eerste kiemen voor de huidige hervorming gelegd.
Eén van de resultaten van de eerstelijnsgezondheidsconferentie was de opstart in 2011 van het Samenwerkingsplatform Eerstelijnsgezondheidszorg. Dit overlegplatform bestond uit vertegenwoordigers van de gezondheids- en welzijnssector. Voor het eerst kreeg de eerste lijn in Vlaanderen een eigen, sector overschrijdende vertegenwoordiging op beleidsniveau.
De 6e staatshervorming gaf de gemeenschappen vanaf 2014 bijkomende bevoegdheden onder andere op het vlak van de organisatie van de eerstelijnszorg. Dit was de aanleiding voor een grondige hervorming: 6 werkgroepen gingen rond verschillende thema’s aan de slag, provinciale consultatierondes en een wetenschappelijke reflectiekamer bogen zich over de resultaten. Het eindresultaat werd gepresenteerd onder de vorm van een beleidsvisietekst op de eerstelijnsconferentie van 16 februari 2017. In deze tekst werden twee belangrijke perspectieven geïntegreerd: enerzijds de samenwerking in een team rond en met de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood en anderzijds de populatiegerichte verantwoordelijkheid gericht op verbetering van toegankelijkheid en kwaliteit van de eerstelijnszorg voor de bevolking van de eerstelijnszone.
Een Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn
Verschillende acties volgenden uit de beleidsvisietekst. Eén daarvan was de oprichting van een Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn. Na een grondige voorbereiding met alle betrokkenen zag ‘VIVEL vzw’ op 14 januari 2019 het levenslicht. Op 22 februari 2019 verschenen de statuten in het Staatsblad en vanaf mei 2019 is VIVEL erkend door de Vlaamse overheid als partnerorganisatie voor de eerste lijn. Sinds september 2019 is VIVEL ook effectief operationeel.
VIVEL wordt samen met de sector vormgegeven. De algemene vergadering en de raad van bestuur van VIVEL zijn een afspiegeling van het eerstelijnslandschap, inclusief de informele zorgaanbieders en de lokale besturen. De leden van VIVEL engageren zich om de brug te zijn tussen VIVEL en hun brede achterban. Ideeën die binnen VIVEL ontwikkeld worden, kunnen dan ook rekenen op een breed draagvlak. Om die gedragenheid ook in de toekomst te garanderen, werkt VIVEL o.a. via projectgroepen en lerende netwerken nauw samen met de sector.
